Συγγενείς Καρδιοπάθειες – Μεσοκοιλιακή επικοινωνία

Η μεσοκοιλιακή επικοινωνία είναι μια τρύπα, ένα έλλειμα, σε ένα τοίχωμα της καρδιάς Για να γίνει κατανοητή η μεσοκοιλιακή επικοινωνία, πρέπει αρχικά να αποκτήσουμε τη γνώση της λειτουργίας της φυσιολογικής καρδιάς.

Η φυσιολογική καρδιά είναι μία αντλία φτιαγμένη από μυϊκό ιστό, που λειτουργεί εντατικά και συνεχώς. Έχει περίπου τις διαστάσεις μίας ανθρώπινης γροθιάς. Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερις κοιλότητες. Το επάνω τμήμα της καρδιάς χωρίζεται σε δύο κοιλότητες, τους κόλπους, ενώ το κάτω τμήμα σε άλλες δύο, τις κοιλίες. Το αίμα ρέει – προωθείται στο εσωτερικό της καρδιάς από τους κόλπους στις κοιλίες και από εκεί στα αγγεία. Οι βαλβίδες ανοίγουν και κλείνουν για να επιτρέψουν στο αίμα να κινείται προς μία μόνο κατεύθυνση.

 

Φυσιολογική καρδιά   Μπλε είναι το φλεβικό μη οξυγονωμένο, κόκκινο το αρτηριακό οξυγονωμένο αίμα. Τα βέλη δείχνουν την ροή του αίματος. Το φλεβικό (μπλε) αίμα ρέει από τις δύο μεγάλες φλέβες (την άνω και κάτω κοίλη φλέβα) προς τον δεξιό κόλπο και από τον δεξιό κόλπο προς τη δεξιά κοιλία. Μεταξύ δεξιάς κοιλίας και δεξιού κόλπου, βρίσκεται η τριγλώχινα βαλβίδα. Η δεξιά κοιλία συστέλλεται και προωθεί το αίμα προς την πνευμονική αρτηρία μέσω της πνευμονικής βαλβίδας.   Στους πνεύμονες ανταλλάσσεται οξυγόνο και διοξείδιο και το οξυγονωμένο (κόκκινο) αίμα επιστρέφει στην καρδιά-στον αριστερό κόλπο. Από τον αριστερό κόλπο μέσω της μιτροειδούς βαλβίδας ρέει προς την αριστερή κοιλία. Η αριστερή κοιλία προωθεί το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα μέσω της αορτικής βαλβίδας στην αορτή. Η αορτή διοχετεύει το αίμα σε όλο το σώμα.

 

Οταν υπάρχει μεγάλη τρύπα ανάμεσα στις δύο κοιλίες, μια μεγάλη ποσότητα κόκκινου αίματος πλούσιου σε οξυγόνο, διαφεύγει από το αριστερό τμήμα της καρδιάς (αριστερά κοιλία) στο δεξιό μέρος (δεξιά κοιλία) μέσα από την τρύπα. Από τη δεξιά κοιλία, προωθείται και πάλι το αίμα στους πνεύμονες, παρά το γεγονός ότι είχε ήδη εμπλουτισθεί με οξυγόνο. Αυτή η επιπλέον ποσότητα αίματος που προωθείται στους πνεύμονες δημιουργεί προβλήματα, δεδομένου ότι η καρδιά εργάζεται πιο εντατικά και μπορεί να μεγαλώσει σε μέγεθος.

Τα συμπτώματα που συνδέονται με αυτήν την περίπτωση συγγενούς καρδιοπάθειας μπορεί να εμφανισθούν μερικές εβδομάδες μετά τη γέννηση του παιδιού. Μερικά βρέφη με μεγάλη μεσοκοιλιακή επικοινωνία δεν αναπτύσσονται κανονικά και μπορεί να υποσιτίζονται. Επίσης μπορεί να παρατηρηθούν και άλλα συμπτώματα. Οι γονείς πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι και να ρωτούν τον παιδίατρο ή τον παιδοκαρδιολόγο αν το παιδί τους παρουσιάζει:

• Υψηλή καρδιακή συχνότητα (ταχυκαρδία, ταχυπαλμία),
• Ταχύπνοια, δηλαδή αυξημένη συχνότητα αναπνευστικού ρυθμού,
• Ανορεξία,
• Μειωμένη πρόσληψη τροφής λόγω της γρήγορης αναπνοής και κόπωσης,
• Συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως βρογχίτιδες, βρογχιολίτιδες ή πνευμονία,
• Κακή απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τον πεπτικό σωλήνα,
• Μείωση του οξυγόνου στο αίμα, που ονομάζεται υποξία.

Μεσοκοιλιακή επικοινωνία   Υπάρχει μία τρύπα ανάμεσα στη δεξιά και αριστερή κοιλία. Μια ποσότητα κόκκινου αίματος πλούσιου σε οξυγόνο, διαφεύγει από το αριστερό τμήμα της καρδιάς (αριστερά κοιλία) στο δεξιό μέρος (δεξιά κοιλία). Με αυτόν τον τρόπο στη δεξιά κοιλία αναμιγνύεται η φυσιολογική ποσότητα μπλε μη οξυγονωμένου αίματος, με μία επιπλέον ποσότητα που διέρρευσε μέσω της μεσοκοιλιακής επικοινωνίας. Έτσι η ποσότητα αίματος που προωθείται και περνάει μέσα από τους πνεύμονες είναι αυξημένη. Το αίμα αυτό επιστρέφει στον αριστερό κόλπο και από εκεί προωθείται στην αριστερά κοιλία. Αριστερός κόλπος και κοιλία θα διαταθούν με την πάροδο του χρόνου.

 

Αν η τρύπα είναι μικρή, δεν επιβαρύνει τη λειτουργία της καρδιάς. Σε αυτή την περίπτωση, το μόνο εύρημα είναι ένα δυνατό φύσημα που ακούγεται στην καρδιά. Αυτές οι μικρές μεσοκοιλιακές επικοινωνίες δεν είναι πάντα απαραίτητο να αντιμετωπισθούν. Μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις κλείνουν μόνες τους. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το 25% των επικοινωνιών αυτών θα συγκλεισθεί αυτόματα μέχρι το τέλος του πρώτου χρόνου της ζωής και ένα άλλο 25% μέχρι τα παιδιά να πάνε στο σχολείο. Δηλαδή οι μισές επικοινωνίες θα συγκλεισθούν αυτόματα, από μόνες τους. Τα σημεία και τα συμπτώματα θα καθορίσουν ποιές από τις υπόλοιπες 50% του συνόλου θα πρέπει να αντιμετωπισθούν. Ο λόγος είναι ότι αν παραμείνει κάποια πολύ μικρή επικοινωνία, αυτή δεν αλλάζει το προγνώσιμο της ζωής ή την ποιότητα της ζωής των ασθενών. Αλλά, εάν το άνοιγμα είναι μεγάλο, η εγχείρηση ανοικτής καρδιάς συνιστάται για να αποφευχθούν σοβαρά προβλήματα στο μέλλον.

Υψηλή πίεση μπορεί να παρατηρηθεί στα πνευμονικά αγγεία, καθώς συσσωρεύεται περισσότερο αίμα εκεί. Με τον χρόνο μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στα τοιχώματα των αγγείων των πνευμόνων και το παιδί να μην μπορεί να χειρουργηθεί πλέον.

Βρέφη με μεγάλες μεσοκοιλιακές επικοινωνίες μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρά συμπτώματα και προβλήματα από την υψηλή πίεση στους πνεύμονες. Η διόρθωση αυτής της ανωμαλίας εντός του πρώτου έτους της ζωής είναι απαραίτητη. Η σύγκλειση ενός μεγάλου ελλείμματος συνήθως γίνεται στη βρεφική ή στην παιδική ηλικία, ακόμη και στους ασθενείς με λίγα συμπτώματα. Αυτό βοηθάει στο να αποφύγουμε επιπλοκές αργότερα. Συχνά το έλλειμμα είναι τόσο μεγάλο, που ένα εμβάλωμα ράβεται επάνω στην τρύπα για να κλείσει τελείως. Αργότερα αυτό το εμβάλωμα σκεπάζεται από τον φυσιολογικό καρδιακό ιστό (ενδοκάρδιο) και εξελίσσεται σε μόνιμο τμήμα της καρδιάς. Μερικά ελλείμματα μπορούν να ραφτούν και να κλείσουν χωρίς να χρειαστεί εμβάλωμα.

Εάν ένα βρέφος είναι βαρειά άρρωστο και έχει περισσότερες από μια ανωμαλίες ή ένα πρόβλημα σε άλλο σημείο της καρδιάς, μια βοηθητική εγχείρηση μπορεί να ανακουφίσει τα σοβαρά συμπτώματα και την υψηλή πίεση στους πνεύμονες. Με την επέμβαση αυτή (περίδεση πνευμονικής) «στενεύει» η πνευμονική αρτηρία για να μειωθεί η ροή του αίματος προς στους πνεύμονες. Αυτό επιτρέπει στο παιδί να αναπτυχθεί. Οταν το παιδί μεγαλώσει, οι γιατροί μπορούν να αφαιρέσουν την περίδεση και να διορθώσουν το πρόβλημα με εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς.

 

Περίδεση πνευμονικής   Στις περιπτώσεις που υπάρχει αυξημένη ροή και πίεση στα πνευμονικά αγγεία, ο καρδιοχειρουργός πραγματοποιεί μια περίδεση, δηλαδή στενεύει / μικραίνει σε ένα σημείο την περίμετρο του στελέχους της πνευμονικής αρτηρίας. Με τον τρόπο αυτό μειώνει την αυξημένη ροή αίματος προς τους πνεύμονες και τις πιέσεις αντίστοιχα.

 

Το να επιδιορθωθεί η μεσοκοιλιακή επικοινωνία με εγχείρηση συνήθως αποκαθιστά την κυκλοφορία του αίματος στη φυσιολογική ροή της. Η μακροπρόθεσμη πρόγνωση είναι πολύ καλή. Μετά την εγχείρηση το παιδί πρέπει να εξετάζεται τακτικά από έναν παιδοκαρδιολόγο, ο οποίος ελέγχει αν η καρδιά λειτουργεί κανονικά.

 

Η μεσοκοιλιακή επικοινωνία (VSD) μπορεί να συγκλεισθεί με ένα εμβάλωμα (patch), ορισμένες φορές με απλά ράμματα και σε επιλεγμένες περιπτώσεις με μικροσυσκευές /ομπρελάκια

 

Σήμερα μερικές μεσοκοιλιακές επικοινωνίες μπορεί να συγκλεισθούν με μικροσυσκευές (ομπρελάκια).

Ορισμένα παιδιά με μεσοκοιλιακή επικοινωνία κινδυνεύουν να προσβληθούν από λοίμωξη των τοιχωμάτων της καρδιάς ή των βαλβίδων (ενδοκαρδίτιδα). Ρωτήστε τον παιδοκαρδιολόγο σας. Για να αποφευχθεί αυτό, θα πρέπει να τους χορηγηθούν αντιβιοτικά, όπως amoxil, πριν από οδοντιατρικές ή από ορισμένες άλλες χειρουργικές επεμβάσεις. Αφού η μεσοκοιλιακή επικοινωνία έχει διορθωθεί με επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση, το παιδί δεν χρειάζεται πλέον να παίρνει αντιβιοτικά. Η καλή υγιεινή του στόματος και των δοντιών βοηθάει στο να μειωθεί ο κίνδυνος ενδοκαρδίτιδας. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την οδοντική/στοματική υγιεινή και την πρόληψη της ενδοκαρδίτιδας ρωτήστε τον παιδοκαρδιολόγο σας.