Παθήσεις Αορτικής βαλβίδας

Παθήσεις της Αορτικής Βαλβίδας

Οι παθήσεις της αορτικής βαλβίδας εμποδίζουν τη ροή του αίματος από την αριστερή κοιλία προς την αορτή και το υπόλοιπο σώμα. Οι παθήσεις αυτές διακρίνονται σε συγγενείς (το άτομο γεννήθηκε με αυτές) ή σε επίκτητες. Η αορτική βαλβίδα μπορεί να εμφανίζει στένωση, γεγονός που συνεπάγεται τη μειωμένη ροή αίματος προς την αορτή ή να εμφανίζει ανεπάρκεια που έχει ως συνέπεια την παλίνδρομη ροή του αίματος προς την αριστερή κοιλία.

Στένωση αορτικής βαλβίδας

Η στένωση αορτικής βαλβίδας εμποδίζει τη βαλβίδα από το να ανοίγει πλήρως, κι έχει ως αποτέλεσμα να στέλνεται μειωμένη ποσότητα αίματος στο υπόλοιπο σώμα. Η καρδιά εργάζεται εντατικότερα, οδηγώντας σταδιακά σε εξασθένιση του καρδιακού μυός. Σε περίπτωση σοβαρού βαθμού στένωσης, απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση.

Εμφανίζονται συμπτώματα όπως:

Στηθάγχη (πόνος στο στήθος) ή σφίξιμο στο στήθος
Ζαλάδα ή λιποθυμία (συγκοπτικά επεισόδια)
Δύσπνοια, κόπωση, περιοδικά ή κατά την προσπάθεια
Αρρυθμία

Η στένωση της αορτικής βαλβίδας μπορεί να οδηγήσει στην καρδιακή ανεπάρκεια. Η στένωση της αορτικής βαλβίδας μπορεί να μην δώσει συμπτώματα αμέσως. Συνήθως ανακαλύπτει κάποιος το πρόβλημα κατά τη διάρκεια εξέτασης ρουτίνας, όταν ο ιατρός διαγνώσκει ένα φύσημα. Το φύσημα μπορεί να προϋπάρχει των συμπτωμάτων ή της στένωσης.

Αιτίες εμφάνισης

Αιτίες της στένωσης μπορεί να είναι:

Συγγενής καρδιοπάθεια. Η αορτική βαλβίδα αποτελείται από τρεις τριγωνικές πτυχές. Υπάρχουν παιδιά που γεννιούνται με μονόφυλλη, άλλα με δίφυλλη ή και με τετράφυλλη αορτική βαλβίδα. Στην ενήλικη ζωή, η βαλβίδα μπορεί να παρουσιάσει στένωση ή διαρροή αίματος και να χρειαστεί επιδιόρθωση ή αντικατάσταση. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να υπάρχει τακτική αξιολόγηση από ιατρό.
Ασβεστοποίηση της βαλβίδας. Με την πάροδο της ηλικίας, οι βαλβίδες της καρδιάς μπορεί να ασβεστοποιηθούν. Σε κάποιους ασθενείς, ειδικά εκείνους που παρουσιάζουν συγγενή καρδιοπάθεια, η εναπόθεση ασβεστίου σκληραίνει τις πτυχές της βαλβίδας.
Ρευματικός πυρετός

Παράγοντες Κινδύνου

Η στένωση της αορτικής βαλβίδας δεν μπορεί να προβλεφθεί. Ακολουθούν κάποιοι παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στην εμφάνιση της:

δίφυλλη αορτική βαλβίδα
Ηλικία
Εμφάνιση ρευματικού πυρετού
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Παράγοντες κινδύνου πουπροκαλούν στένωση της αορτικής βαλβίδας φαίνεται ότι είναι ίδιοι με εκείνους που προκαλούν αθηροσκλήρωση: υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερόλη, διαβήτης τύπου 2 και κάπνισμα

Θεραπεία

Η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή βοηθά στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων αλλά δεν θεραπεύει το πρόβλημα. Αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρά στενωμένης αορτικής βαλβίδας γίνεται χειρουργικά είτε με επιδιόρθωση ή αντικατάσταση της βαλβίδας.

Αντικατάσταση αορτικής βαλβίδας

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο χειρουργός αφαιρεί τη στενωμένη βαλβίδα και την αντικαθιστά με μεταλλική ή βιολογική βαλβίδα. Οι μεταλλικές βαλβίδες έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής , όμως η χρήση τους προϋποθέτει τη λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων από τον ασθενή εφ’ όρου ζωής. Οι βιολογικές βαλβίδες μπορεί να είναι χοιρινές, βόϊες ή ανθρώπινες έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής αλλά δεν απαιτείται αντιπηκτική αγωγή.

Χειρουργική διόρθωση στένωσης αορτικής βαλβίδας

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χειρουργική διόρθωση της αορτικής βαλβίδας ενδείκνυται σε σχέση με τη βαλβιδοπλαστική με μπαλόνι, όπως π.χ. σε περιπτώσεις βρεφών που οι πτυχές της βαλβίδας είναι ενοποιημένες. Ο χειρουργός διορθώνει τη βαλβίδα, μειώνει τη στένωση και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος.

Αλλες μη χειρουργικές τεχνικές (Σύνδεση)

Βαλβιδοπλαστική με μπαλόνι

Η τεχνική αυτή πραγματοποιείται στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο. Ο επεμβατικός καρδιολόγος εισάγει τον καθετήρα από το πόδι. Οταν ο καθετήρας φθάσει στην αορτική βαλβίδα, ο ιατρός φουσκώνει το μπαλόνι που βρίσκεται στην άκρη του καθετήρα και ανοίγει τη βαλβίδα. Στη συνέχεια, αφαιρείται ο καθετήρας.

Η τεχνική αυτή είναι πιο αποτελεσματική στα βρέφη και στα παιδιά. Στους ενήλικες, συνήθως παρουσιάζεται επαναστένωση και γι’ αυτό είναι περισσότερο προτιμητέα η χειρουργική αντιμετώπιση. Εξαίρεση αποτελούν οι ασθενείς που δεν μπορούν να χειρουργηθούν λόγω αυξημένου ή απαγορευτικού εγχειρητικού κινδύνου στο πλαίσιο παρηγορικής θεραπείας

Διακαθετηριακή εμφύτευση αορτικής βαλβίδας, συνήθως με πρόσβαση από την αρτηρία του ποδιού(πραγματοποιείται από τους Καρδιολόγους στο αιμοδυναμικό εργαστήριο) ή σπανιότερα από τους χειρουργούς μέσω μικρής τομής στο θώρακα με την συνδρομή των καρδιολόγων, στο αιμοδυναμικό εργαστήριο ή σε υβριδική χειρουργική αίθουσα.

Οι χειρουργικές παρεμβάσεις αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το πρόβλημα της στένωσης της αορτικής βαλβίδας. Ο ασθενής, όμως, θα πρέπει να επισκέπτεται τακτικά τον ιατρό του καθώς μπορεί να εμφανιστούν αρρυθμίες, οι οποίες ρυθμίζονται κατάλληλα. Επίσης, στην περίπτωση αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας, ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει αντιβίωση πριν υποβληθεί σε οδοντιατρική ή άλλη ιατρική επεμβατική πράξη με στόχο την προστασία από την ενδοκαρδίτιδα.

Πως μπορούμε να προστατεύσουμε την αορτική βαλβίδα από το να παρουσιάσει στένωση;

Προστασία από τον ρευματικό πυρετό. Οταν πονά ο λαιμός σας, θα πρέπει να απευθύνεστε στον ιατρό που θα σας δώσει την κατάλληλη αγωγή.
Ελέγχουμε το βάρος, την αρτηριακή πίεση και την υψηλή χοληστερίνη.
Φροντίζουμε τα δόντια και τα ούλα μας καθώς φαίνεται να υπάρχει σχέση μεταξύ της ουλίτιδας και της ενδοκαρδίτιδας.

Στένωση αορτικής βαλβίδας και εγκυμοσύνη

Αν είστε γυναίκα με ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας και σκέφτεστε να αποκτήσετε παιδί, θα πρέπει να συμβουλευθείτε τον ιατρό σας. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κατά τον τοκετό αλλά και στην λοχεία θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία του καρδιολόγου και του γυναικολόγου σας.

Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας

Οταν υπάρχει ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας, τότε η βαλβίδα δεν κλείνει καλά. Στην περίπτωση αυτή, ποσότητα αίματος που έχει κατευθυνθεί προς τον αορτή, επιστρέφει στην αριστερή κοιλία. Η διαρροή πιθανώς να εμποδίζει την καρδιά από το προωθεί επαρκή ποσότητα αίματος προς το σώμα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να έχει αίσθηση κούρασης και πρόβλημα στην αναπνοή.

Η ανεπάρκεια μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή να επιδεινώνεται σταδιακά. Σε μεγάλου βαθμού ανεπάρκεια, απαιτείται η διόρθωση ή αντικατάσταση της βαλβίδας χειρουργικά.

Συχνά, άτομα με ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας, η οποία επιδεινώνεται σταδιακά, δεν γνωρίζουν ότι έχουν πρόβλημα καθώς η καρδιά ανταπεξέρχεται. Ομως, όταν ο βαθμός ανεπάρκειας επιδεινωθεί, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως:

Κούραση και αδυναμία, ειδικά όταν αυξάνεται η σωματική δραστηριότητα
Δύσπνοια κατά την προσπάθεια ή όταν ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια θέση
Οίδημα κάτω άκρων
Στηθάγχη (πόνος στο στήθος) ή σφίξιμο στο στήθος που πιθανώς να αυξάνεται κατά την προσπάθεια
Ζαλάδα ή λιποθυμία
Αρρυθμία
Φύσημα

Αιτίες εμφάνισης της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας

Συγγενής καρδιοπάθεια. Ενας ασθενής μπορεί να έχει γεννηθεί με δίφυλλη ή ψευδοδίφυλλη αορτική βαλβίδα. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχει πιθανότητα εμφάνισης ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας κάποια στιγμή στη ζωή του ατόμου.
Ενδοκαρδίτιδα. Η βαλβίδα μπορεί να επηρεαστεί από την εμφάνιση ενδοκαρδίτιδας, που είναι λοίμωξη της ενδοκαρδίου.
Ρευματικός πυρετός
Υπαρξη νοσημάτων, όπως το σύνδρομο Marfan, κ.α.
Τραυματισμός, π.χ. σε τροχαίο ατύχημα.
Υπέρταση. Η υψηλή πίεση επηρέαζει τη ρίζα της αορτής και κατά συνέπεια τον τρόπο λειτουργίας της βαλβίδας.
Ηλικία

Η σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας μπορεί να οδηγήσει στην καρδιακή ανεπάρκεια.

Η θεραπεία της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας

Η θεραπεία εξαρτάται από το βαθμό της ανεπάρκειας , τα συμπτώματα που παρουσιάζονται και από το πόσο έχει επηρεαστεί η καρδιακή λειτουργία.

Κάποιοι ασθενείς με χαμηλού βαθμού ανεπάρκεια θα πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά από τον ιατρό, ο οποίος θα τους ενημερώσει για τη συχνότητα των εξετάσεων.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος χειρουργικά μπορεί να γίνει ακόμη και σε ασθενείς που δεν παρουσιάζουν έντονα προβλήματα καθώς η καρδιά βρίσκεται σε καλή κατάσταση αλλά η επέμβαση θα αποτρέψει την εμφάνιση της καρδιακής ανεπάρκειας.

Επέμβαση επιδιόρθωσης της αορτικής βαλβίδας

Σκοπός της επέμβασης είναι η διατήρηση της βαλβίδας του ασθενή και η βελτίωση της λειτουργικότητάς της. Η επέμβαση βαλβιδοπλαστικής περιορίζει την κίνηση του αίματος πίσω στην αριστερή κοιλία.

Επέμβαση αντικατάστασης της αορτικής βαλβίδας

Η αορτική βαλβίδα του ασθενούς αντικαθίσταται με μεταλλική ή βιολογική βαλβίδα. Οι μεταλλικές βαλβίδες έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής , όμως η χρήση τους προϋποθέτει τη λήψη αντιθρομβωτικών φαρμάκων από τον ασθενή εφ’ όρου ζωής. Οι βιολογικές βαλβίδες μπορεί να είναι χοιρινές, βόϊες ή ανθρώπινες κι έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής.

Ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας και εγκυμοσύνη