Το όραμα του Αριστοτέλη Ωνάση για την κοινωφέλεια

Ένα δώρο ζωής, μέσα από τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής του.

Ήταν Πέμπτη, 3 Ιανουαρίου 1974. Σχεδόν ένα χρόνο μετά τον ξαφνικό χαμό του γιου του Αλέξανδρου, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, σε μια πτήση με το ιδιωτικό του αεροπλάνο, μεταξύ Ακαπούλκο και Νέας Υόρκης, θα συνέτασσε την ιδιόχειρη διαθήκη του. Ήταν μια διαθήκη, στην οποία θα αποτύπωνε με τον πιο δηλωτικό τρόπο, αφενός την αγάπη που έτρεφε στο γιο του και αφετέρου την αδιαπραγμάτευτη επιθυμία του να στηρίξει τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας στο διηνεκές, αποδίδοντάς της τα μισά από όσα είχε κερδίσει ο ίδιος σε ολόκληρη τη ζωή του. Σε εκείνη την ιστορική πτήση, ο πανίσχυρος Αριστοτέλης Ωνάσης, αποκαλύπτοντας την πιο ανθρώπινη και ευαίσθητη πλευρά του, όριζε, μεταξύ άλλων, το πού θα δώριζε το 50% της περιουσίας του. Ο πόνος, η αγάπη και η ανθρωπιά θα «ενσαρκώνονταν» σε ένα όραμα: στη δημιουργία ενός Κοινωφελούς Ιδρύματος που θα έφερε το όνομα του μονάκριβου γιού του.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης δεν ξεχνούσε. Στη συγκλονιστική διαδρομή της ζωής που διέγραψε δεν λησμόνησε ποτέ την καταγωγή του και το ότι τα πρώτα του χρόνια στιγματίστηκαν από την προσφυγιά, την ορφάνια και την ανέχεια. Ως πατέρας δεν αμελούσε. Αν και υπήρξε πολλές φορές αυστηρός με τον γιο του Αλέξανδρο, η αγάπη του για εκείνον παρέμενε άσβεστη και συγκινητική, ακόμα κι όταν η φυσική ή συναισθηματική απόσταση που τους χώριζε δεν υποδήλωνε κάτι τέτοιο. Το όραμα της Ίδρυσης ενός Κοινωφελούς Ιδρύματος, που θα κρατούσε ζωντανή τη μνήμη του γιου του Αλέξανδρου μέσα στο χρόνο, αλλά και θα στήριζε την κοινωνία αενάως βοηθώντας τους ανθρώπους της να κάνουν ένα βήμα πιο πέρα από αυτό που καθόριζε η οικονομική και κοινωνική αφετηρία τους, επισφράγιζε αυτές τις δύο ζωτικές μνήμες του Αριστοτέλη Ωνάση: την αγάπη για το γιο του και τη βαθιά ανθρώπινη υπόστασή του -κληροδότημα της κοινωνικής του καταγωγής.

Σκοποί του «Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης» είναι «η ίδρυση, συντήρηση και εν γένει λειτουργία καθώς και επικουρία νοσηλευτικών, εκπαιδευτικών, φιλολογικών, καλλιτεχνικών, εν γένει επιστημονικών, εξερευνητικών, δημοσιογραφικών, μετά διεθνών ή εθνικών διαγωνισμών μετά βραβεύσεων…». Η πρώτη μέριμνα του Ωνάση, η πρώτη «επικουρία» που προέβλεπε στη διαθήκη του, η «νοσηλευτική», έμελε να αποτελέσει και τον οδηγό για το πρώτο από τα μεγάλα έργα που θα παρέδιδε μετέπειτα το Κοινωφελές Ίδρυμα στην ελληνική κοινωνία: το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ). Ένα Καρδιοχειρουργικό Κέντρο για όλους τους Έλληνες. Ένα νοσοκομείο -δωρεά στο δημόσιο- που θα ανακούφιζε δεκάδες χιλιάδες ασθενείς που μέχρι τότε εξαναγκάζονταν σε ατέλειωτα και δαπανηρά ταξίδια στο εξωτερικό για να προχωρήσουν είτε σε εγχείριση, είτε -ακόμη και μόνο- σε μια μετεγχειρητική εξέταση καρδιάς. Το πρώτο πιστοποιημένο νοσοκομείο στην Ελλάδα, για την ανάπτυξη και παροχή υπηρεσιών υγείας στον τομέα των μεταμοσχεύσεων καρδιάς, της καρδιοχειρουργικής και της καρδιολογίας ενηλίκων και παίδων, θεμελίωνε ένα δώρο ζωής, το οποίο θα μεταφραζόταν τα επόμενα χρόνια σε πάνω από ένα εκατομμύριο επισκέψεις και σε δεκάδες χιλιάδες εγχειρήσεις. Ήταν το πρώτο μεγάλο δημιούργημα που γεννήθηκε μέσα από το οραματικό σχέδιο του Αριστοτέλη Ωνάση, το οποίο εμπνεύστηκε τιμώντας το παρελθόν, αλλά κοιτάζοντας στο μέλλον.